Mâm quả cưới miền Bắc có những đặc điểm chung và cũng có những đặc thù riêng so với các vùng khác. Hãy cùng aodaitailoc.vn tìm hiểu mâm quả cưới ở miền Bắc bao gồm bao nhiêu món ăn và các nghi lễ gì để có cái nhìn tổng quan về lễ hỏi truyền thống trong khu vực này nhé!
Mục Lục
Ý nghĩa của mâm quả cưới miền Bắc
Mâm quả cưới ở miền Bắc Việt Nam có ý nghĩa quan trọng trong lễ hỏi và lễ cưới truyền thống của người dân miền Bắc. Mâm quả cưới thể hiện sự chu đáo, lòng tôn trọng và trao đổi quà biếu giữa hai gia đình của cô dâu và chú rể. Ý nghĩa chính của mâm quả cưới miền Bắc bao gồm:
- Lòng tri ân: Mâm quả cưới thể hiện lòng tri ân của gia đình của cô dâu và chú rể đối với nhau. Quà cưới được chọn kỹ lưỡng để thể hiện lòng quan tâm và biếu đối tượng.
- Sự kết nối gia đình: Mâm quả cưới là dịp để hai gia đình gặp gỡ, chia sẻ và củng cố mối quan hệ gia đình. Đây cũng là cơ hội để hai bên tìm hiểu về nhau và thể hiện sự đồng thuận và đoàn kết.
- Gắn kết tình cảm: Lễ quả cưới có vai trò quan trọng trong việc gắn kết tình cảm giữa hai gia đình, tạo ra một bước ngoặt quan trọng trong quá trình hình thành mối quan hệ gia đình mới.
- Tôn trọng truyền thống: Mâm quả cưới miền Bắc thể hiện sự tôn trọng và tuân theo truyền thống lễ hỏi và cưới của vùng miền này. Đây là cách để duy trì và bảo tồn các giá trị văn hóa và xã hội truyền thống.
- Sự bền vững và phồn thịnh: Mâm quả cưới cũng thể hiện sự hy vọng và chúc phúc của gia đình cho cuộc sống tương lai của cô dâu và chú rể, mong muốn họ sẽ có cuộc hôn nhân hạnh phúc và phồn thịnh.
Tóm lại, mâm quả cưới miền Bắc không chỉ là một phần quan trọng của lễ hỏi và cưới truyền thống, mà còn mang trong mình nhiều ý nghĩa sâu sắc về tình cảm gia đình, truyền thống và tương lai hạnh phúc của hai người kết hôn.
Mâm quả cưới miền Bắc gồm bao nhiêu tráp
Mâm quả cưới miền Bắc đề cập đến việc bao nhiêu tráp thường tuân theo những quy tắc và ý nghĩa cụ thể. Theo nghi lễ cưới truyền thống ở miền Bắc, trong lễ hỏi, nhà trai thường phải mang các sính lễ sang nhà gái để thể hiện lòng muốn kết hôn. Sính lễ trong lễ quả cưới của người Việt ở miền Bắc đa dạng và phong phú, và số lượng mâm quả trong lễ cưới có thể là từ 3 đến 11 mâm. Số lượng mâm quả thường phụ thuộc vào tài chính của gia đình nhà trai, cũng như thỏa thuận giữa hai gia đình trong lễ hỏi.
Tất cả các lễ vật được sắp xếp cẩn thận thành các tháp và bày trên mâm quả với sơn son thếp vàng, được phủ bằng khăn thêu rồng phụng màu đỏ có tua vàng. Số lượng mâm quả thường là số lẻ, như 3, 5, 7, 9 hoặc 11 mâm. Người miền Bắc tin rằng số lẻ tượng trưng cho sự tích cực và may mắn.
Lễ quả cưới thường bao gồm các tráp sau:
- Lễ 3 tráp: Mâm trầu cau, mâm trà, mâm bánh trái.
- Lễ 5 tráp: Mâm trầu cau, mâm trà, mâm bánh trái, mâm rượu, mâm mứt hạt sen.
- Lễ 7 tráp: Mâm trầu cau, mâm trà, mâm bánh trái, mâm rượu, mâm mứt hạt sen, mâm hoa quả kết rồng phụng, mâm heo quay.
- Lễ 9 tráp: Mâm trầu cau, mâm trà, mâm bánh trái, mâm rượu, mâm mứt hạt sen, mâm hoa quả kết rồng phụng, mâm heo quay, mâm xôi gấc, mâm bánh dẻo hoặc bánh nướng hoặc bánh phu thê.
- Lễ 11 tráp: Mâm trầu cau, mâm trà, mâm bánh trái, mâm rượu, mâm mứt hạt sen, mâm hoa quả kết rồng phụng, mâm heo quay, mâm xôi gấc, mâm bánh dẻo hoặc bánh nướng hoặc bánh phu thê, mâm mâm thuốc lá, mâm tháp bia lon.
Hầu hết các đám cưới miền Bắc thường chọn lễ 5 hoặc 7 tráp vì đây là một số lượng vừa phải, đủ để thể hiện tôn trọng và chân thành, nhưng không quá nhiều. Các tráp cưới thường được thiết kế theo số chẵn bên trong để tượng trưng cho sự đồng thuận và hạnh phúc của cặp vợ chồng, và để thể hiện sự hy vọng cho một cuộc sống hạnh phúc và phồn thịnh.
Các loại mâm quả cưới của miền Bắc
Mâm trầu cau
Mâm trầu cau có một ý nghĩa đặc biệt trong lễ quả cưới miền Bắc. Câu tục ngữ “Miếng trầu là đầu câu chuyện” thể hiện sự quan trọng của trầu cau như một phần khởi đầu của một cuộc hôn nhân. Phong tục này đã tồn tại từ xa xưa và vẫn được duy trì đến ngày nay. Mặc dù việc ăn trầu cau hiện nay đã ít phổ biến hơn, nhưng việc sử dụng trầu cau để bắt đầu cuộc trò chuyện trong lễ hỏi và cưới vẫn được duy trì. Trầu cau thường là mâm quả đầu tiên và không thể thiếu trong mọi lễ ăn hỏi và lễ cưới ở Việt Nam nói chung, và đặc biệt ở miền Bắc. Trầu cau được sử dụng để khởi đầu cuộc trò chuyện về việc cầu hôn và thể hiện lòng chân thành của người chú rể đối với gia đình của cô dâu
Mâm trà rượu
Trong lễ cưới miền Bắc, có mâm trà và rượu được coi là không thể thiếu. Có câu tục ngữ quen thuộc: ‘Khách đến nhà không trà thì rượu’, điều này ngụ ý rằng trà và rượu luôn là những thức uống được sử dụng để đón tiếp khách mời. Vì vậy, trà và rượu luôn xuất hiện trong mâm quả cưới miền Bắc. Nhưng không chỉ dừng lại ở việc sử dụng trà và rượu làm mâm quả cưới, người ta còn dùng chúng để dâng lên bàn thờ tổ tiên. Điều này thể hiện một lời mời gửi đến tổ tiên, làm chứng cho cuộc hôn lễ của con cháu trong gia đình
Mâm mứt hạt sen
Mâm mứt hạt sen là một đặc trưng của lễ cưới miền Bắc, và hiếm khi xuất hiện trong các lễ cưới của người miền Trung và miền Nam. Mứt hạt sen có hương vị ngọt bùi và mùi thơm dịu như biểu tượng cho sự dịu dàng và đáng yêu của cô dâu trong tương lai đối với chú rể. Người ta hy vọng rằng mứt hạt sen sẽ mang lại tình yêu nồng cháy và sâu đậm cho đôi uyên ương trong cuộc hôn nhân.
Mâm trái cây
Việt Nam là một đất nước phong phú và đa dạng loại trái cây. Khắp cả nước, từ Bắc vào Nam, mỗi vùng đều có những loại trái cây đặc sản riêng. Do vẻ đẹp và sự ngon miệng của các loại trái cây này, chúng thường trở thành một phần quan trọng của lễ cưới truyền thống của người Việt. Không chỉ ở miền Bắc, mà cả ở miền Trung và miền Nam, trái cây thường được sử dụng để làm mâm quả cưới. Tuy nhiên, loại trái cây được sử dụng có thể khác nhau.
Có người, đặc biệt là những người có khả năng tài chính tốt, có thể sử dụng các loại trái cây nhập khẩu đắt tiền. Tuy nhiên, hầu hết mọi người thường chọn các loại trái cây đặc sản của vùng miền mình để làm mâm quả cưới. Một quy tắc chung khi lựa chọn trái cây là tránh những loại có vị chua hoặc cay. Ngoài ra, các loại trái có hình dạng bên ngoài đẹp mắt và không có gai nhọn thường được ưa chuộng. Những loại trái cây phổ biến trong mâm quả cưới miền Bắc bao gồm trái táo, nho, xoài, thanh long và mãng cầu
Mâm bánh cốm
Tương tự như mâm mứt hạt sen, mâm bánh cốm là một trong những mâm quả đặc trưng trong lễ cưới của người miền Bắc.
Bánh cốm là một loại bánh có nhân làm từ đậu xanh, dừa nạo, bí mức hoặc mứt sen. Bánh có màu xanh lá cây và thường được bọc bên ngoài bằng tấm nilon trong suốt, sau đó đặt vào hộp giấy vuông. Nhiều người tin rằng bánh cốm có nguồn gốc từ truyền thuyết về Sơn Tinh và Thủy Tinh. Bánh cốm thường có hình dạng vuông. Trong tư tưởng của người xưa, “Trời Tròn Đất Vuông,” và bánh cốm đại diện cho đất mẹ bao la.
Do tập quán và yếu tố địa lý, bánh cốm phổ biến ở các tỉnh miền Bắc, đặc biệt là khu vực đồng bằng sông Hồng. Tuy nhiên, loại bánh này không phổ biến từ miền Trung trở vào Nam
Mâm hoa quả kết rồng phụng
Mâm hoa quả kết rồng phụng thuộc loại mâm quả cưới đắt tiền, không phải vì giá trị của trái cây, mà chính là do sự tài năng và khéo léo của người thợ thủ công khi tạo ra hình ảnh rồng phụng đẹp đẽ từ tất cả các loại hoa và trái cây, được kết bằng tay một cách tinh tế.
Rồng thường được xem là biểu tượng của nam giới trong văn hóa phương Đông, và nó thường được thể hiện như một loài sinh vật linh thiêng, mạnh mẽ và đầy uy quyền. Rồng cũng đứng đầu trong bốn linh vật hùng mạnh. Trong nhiều trường hợp, việc đề cập đến rồng thường kèm theo sự thần thánh của người vua.
Phụng, hay còn gọi là phượng hoàng, đại diện cho nữ giới trong văn hóa phương Đông. Phượng hoàng là loài chim vua của tất cả loài chim, thường được biểu hiện bằng lông đẹp và ngũ sắc, và thường báo hiệu điềm lành. Nó đại diện cho người phụ nữ tài năng và hoàn hảo.
Mâm hoa quả kết rồng phụng không phải lễ quả cưới nào ở miền Bắc cũng có, nhưng khi có thêm mâm hoa quả kết rồng phụng, lễ cưới trở nên hoành tráng và lộng lẫy hơn, thể hiện sự quý phái và trang trọng của sự kiện
Mâm heo quay
Heo quay toàn bộ là một phần quan trọng và lộng lẫy trong các mâm quả cưới. Người ta thường chọn heo quay nguyên con thay vì sử dụng thịt heo đã cắt thành từng miếng. Lựa chọn kích thước của heo quay thường phụ thuộc vào tình hình tài chính và số lượng khách mời. Heo quay được đặt trên một khay riêng, sau đó được gói bằng giấy kiếng. Nếu heo nhỏ, một người có thể bê, nhưng nếu là heo to, cần ít nhất hai người để bê. Trên thân heo quay thường được dán chữ “song hỷ” màu đỏ, biểu tượng cho hạnh phúc kép. Ở một số nơi, người ta còn trang trí đầu heo quay bằng nơ hồng hoặc các loại hoa lá khác để làm cho nó trở nên thêm đẹp mắt
Mâm xôi gấc đậu xanh
Xôi gấc thường được ưa chuộng trong lễ cưới miền Bắc nhờ vẻ đẹp của màu sắc. Xôi gấc được làm từ trái gấc, tạo nên màu đỏ tươi rực rỡ. Màu đỏ thường biểu thị sự may mắn và thành công. Trong mâm quả cưới miền Bắc, xôi gấc đậu xanh thường được tạo thành hình trái tim và xếp gọn trong tráp cưới. Đậu xanh thường được tạo thành hình chữ “song hỷ” và gắn lên mặt của từng trái tim. Để làm cho nó trở nên trang trọng hơn, người ta thường bọc lại bằng giấy kiếng và thêm một chiếc nơ xinh xắn ở giữa.
Mâm bánh dẻo hoặc bánh nướng
So với các loại mâm quả cưới khác, bánh dẻo và bánh nướng không phải lựa chọn phổ biến trong lễ cưới của người miền Bắc. Thường người ta ưa chuộng sử dụng các loại bánh truyền thống như bánh xu xê và bánh cốm hơn là bánh dẻo hoặc bánh nướng. Tuy nhiên, trong trường hợp của lễ cưới với 11 tráp, có thể có một số người sử dụng loại bánh dẻo hoặc bánh nướng để làm cho mâm quả cưới trở nên đa dạng và đặc biệt hơn
Mâm bia lon và mâm thuốc lá
Tương tự như mâm bánh dẻo và bánh nướng, mâm bia lon và mâm thuốc lá thường được sử dụng để làm cho lễ cưới của nhà trai trở nên phong phú và hoành tráng hơn
Trên đây là những thông tin về mâm quả cưới miền Bắc và ý nghĩa của từng loại mâm quả. Qua những mâm quả này, chúng ta có thể thấy sự đa dạng và sâu sắc của phong tục cưới hỏi Việt Nam, đồng thời thấu hiểu tầm quan trọng của các loại mâm quả trong cuộc sống và văn hóa người Việt. Mâm quả cưới không chỉ là biểu tượng của tình yêu và hạnh phúc của đôi uyên ương mà còn là niềm tự hào về bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc. aodaitailoc.vn hy vọng rằng thông tin này đã giúp bạn hiểu thêm về phong tục cưới hỏi ở miền Bắc và giá trị của mâm quả cưới trong lễ kết hôn của người Việt Nam.
